2024/14 Sayılı SGK Genelgesi: Aylık Prim ve Hizmet Belgeleri ile Muhtasar ve Prim Hizmet Beyannamelerinin Verilmesi Hakkında Detaylı Rehber
1. Genel Açıklamalar
2024/14 sayılı SGK Genelgesi, işverenlerin aylık prim ve hizmet belgeleri (APHB) ile muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin nasıl verileceğini ve bu süreçte dikkat edilmesi gereken esasları açıklamaktadır. Bu belgeler, yasal süre içinde verilebildiği gibi, yasal süresi dışında da verilebilir. Genelgede, yasal süresi dışında verilen belgelerin nasıl işleme alınacağına ve bu süreçte dikkat edilecek hususlara yer verilmiştir.
2. Yasal Süresinden Sonra Verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin İşleme Alınması
2.1. İlgili Mevzuat ve Maddeler
Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği'nin 103. maddesi, yasal süre dışında verilen aylık prim ve hizmet belgelerinin işleme alınması ile ilgili detayları içermektedir. İlgili mevzuatta belirtilen temel kurallar şunlardır:
- Yasal olarak verilmesi gereken son günü takip eden 3 ay içinde verilen belgeler, belirli şartlar sağlandığı takdirde inceleme yapılmaksızın işleme alınır.
- Sigortalıların işe giriş bildirgelerinin, aylık prim ve hizmet belgesinin verildiği aydan önce kuruma gönderilmiş olması gerekmektedir.
- Fiili hizmet süresi zammı kazandırılan belgeler, denetim ve kontrolle görevli memurlar tarafından incelenir.
2.2. Düzeltme Amaçlı Verilen Belgeler
Belge türü veya kanun numarası hatalı seçilen belgeler, düzeltme amacıyla yasal süre dışında verilebilir. Bu tür belgeler, sigortalıların prim ödeme gün sayısı ve prime esas kazanç tutarının aynı kalması kaydıyla, inceleme yapılmaksızın işleme alınır. Ancak fiili hizmet süresi zammı eklenmişse, bu belgeler incelemeye sevk edilir.
3. Yasal Süresinden Sonra Verilen Aylık Prim ve Hizmet Belgelerinin İşleme Alınmasında SGK Birimlerinin Dikkat Edeceği Hususlar
SGK birimlerinin, yasal süre dışında verilen belgelerin nasıl işleme alınacağı konusunda belirli usulleri takip etmesi gerekmektedir. Bu çerçevede dikkat edilmesi gereken hususlar şunlardır:
- B Tahakkuk Seçeneği: Yasal süresi dışında verilen APHB’ler "B Tahakkuk" nedenine göre gönderilir.
- Denetmene Gönderim: Belgeler, SGK'nın "İşveren İntra" sistemi üzerinden "Tahakkuk-Giriş-Tahakkuk İşlemleri-Sicil Girişi" ekranında "Denetmene Gönder" seçeneğiyle işleme alınır.
- 3 Aylık Süre: Yasal süreyi takip eden 3 ay içinde verilen belgeler, belirli şartların sağlanması halinde otomatik olarak kabul edilir. Bu süreyi aşan belgeler, inceleme yapılmadan işleme alınmaz.
- Gecikme Faizi ve Cezaları: Yasal süresi içinde verilmeyen belgelerden doğan borçlar, gecikme cezası ve faiziyle birlikte ödenebilir. Bu ödeme yapılırken, tahakkuk kısmı işleme alınır, hizmet kısmı ise inceleme sonrasında işleme alınır.
4. Diğer Hususlar
SGK, belge ve beyanname verme süresinin son gününde işlem yapılmasının işverenler açısından sorun yaratabileceğini belirtmiştir. Bu nedenle, işverenlerin belgelerini son güne bırakmamaları, SGK birimlerinin de onay işlemlerini son güne bırakmamaları tavsiye edilmektedir.
4.1. Belge ve Beyanname Verme Süresi
- B Tahakkuk Nedeniyle Verilen Belgeler: Belgeler, son gün yerine erken verilmelidir. Aksi takdirde, sistemde yoğunluk yaşanması veya ödemelerin hesaba geç ulaşması nedeniyle teşvikten yararlanamama riski ortaya çıkabilir.
- Ödemelerin Hesaba Geçme Süresi: Beyannamelerin yasal süre içerisinde verilmiş sayılabilmesi için ödemelerin hesaba geçmesi gerekmektedir. Bu süreçte aksaklık yaşanırsa, işverenlerin teşvikli beyanname verememe riski bulunmaktadır.
4.2. 5 Günlük Ek Süre
Belge verme süresinin son gününde sistemde oluşan yoğunluk nedeniyle işlem yapılamazsa, 5 iş günü ek süre tanınır. Bu süre zarfında verilen belgeler, yasal süresi içinde verilmiş kabul edilir. Ancak bu süre içinde verilmeyen belgeler için idari para cezası uygulanır.
5. Genelgede Öne Çıkan Maddeler
Konu | Açıklama |
Yasal Sürede Verilen Belgeler | Süresi içinde verilen belgeler, incelemeye tabi tutulmadan işleme alınır. |
Yasal Süresi Dışında Verilen Belgeler | 3 ay içinde verilirse incelemeye tabi olmadan işleme alınır, 3 aydan sonra verilen belgeler incelenir. |
Fiili Hizmet Süresi Zammı | Bu kapsamdaki belgeler incelemeye tabi tutulur. |
Düzeltme Amaçlı Belgeler | Kanun numarası veya belge türü hatalı olan belgeler, aynı gün sayısı ve aynı prime esas kazançla verildiğinde incelemeye gerek kalmadan işleme alınır. |
Geçici 5 Günlük Ek Süre | Son gün gönderilen belgeler 5 gün içinde "B Tahakkuk" ile verilebilirse yasal süresi içinde kabul edilir. |
6. İşverenlerin Dikkat Etmesi Gereken Hususlar
İşverenlerin, SGK’ya verecekleri belgelerde aşağıdaki hususlara dikkat etmesi önemlidir:
- Belgeleri Son Güne Bırakmama: Sistem yoğunluğu nedeniyle, belgelerin son gün verilmesi riski artırır.
- Geçici Ek Süreyi Kullanma: Son gün belgelerinin verilmesiyle ilgili sorun yaşanırsa, 5 iş günü ek süre hakkı mevcuttur.
- Düzeltme Belgeleri: Kanun numarası veya belge türü hatalıysa, düzeltme işlemi yasal süre içinde yapılmalıdır.
- Fiili Hizmet Süresi Zammı: Bu kapsamda verilen belgeler mutlaka incelemeye alınır.
7. Sonuç
2024/14 sayılı SGK Genelgesi, işverenlerin yasal süresi dışında vereceği aylık prim ve hizmet belgeleri ile muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinin nasıl işleme alınacağını netleştirmektedir. Özellikle 3 ay süresi içinde verilen belgelerin incelemeye gerek kalmaksızın kabul edilmesi, işverenler açısından büyük kolaylık sağlamaktadır. Ancak, bu sürenin geçirilmesi halinde inceleme zorunluluğu getirilmiş ve gecikme cezası ile faiz uygulaması öngörülmüştür. İşverenlerin bu süreçte dikkatli hareket etmesi, belgeleri son güne bırakmaması büyük önem taşımaktadır.
Bu makale, SGK’nın 2024/14 sayılı Genelgesi'ni detaylı şekilde açıklayarak işverenlerin, muhasebecilerin ve SGK birimlerinin nelere dikkat etmesi gerektiğini kapsamlı şekilde sunmaktadır. Bu makale, muhasebeciler için rehber niteliğindedir.