Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmalarında Karşılıklı Anlaşma Usulü (KAU) Rehberi
Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları (ÇVÖA), mükelleflerin aynı gelir için birden fazla ülkede vergilendirilmesini önlemek amacıyla yapılır. Bu anlaşmalar, taraf ülkeler arasında vergilendirme hakkının sınırlarını belirler. Ancak, uygulamada yaşanan hatalar veya uyumsuzluklar nedeniyle mükellefler zaman zaman bu düzenlemelerden yararlanamayabilir. İşte bu tür durumları çözmek için Karşılıklı Anlaşma Usulü (KAU) devreye girer.
KAU Nedir ve Kapsamı Nelerdir?
KAU, ÇVÖA’ya taraf ülkelerin vergi idareleri arasında oluşabilecek uyuşmazlıkları çözmeyi amaçlayan bir prosedürdür. Bu yöntem, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun (VUK) ek maddelerinde ve ÇVÖA’ların genellikle 25. maddesinde düzenlenmiştir. Mükelleflerin karşılaştığı sorunlar ulusal çözümlerle giderilemiyorsa, KAU devreye girer.
Hangi Durumlarda KAU’ya Başvurulabilir?
Mükellefler, aşağıdaki durumlarda KAU’ya başvurabilir:
- ÇVÖA’nın ticari kazançlar, faiz, temettü gibi maddelerine aykırı vergilendirme yapılması.
- Transfer fiyatlandırması konusunda anlaşmazlıklar.
- Hangi ülkenin mukimi olunduğu konusunda belirsizlikler.
- Vergi tevkifat oranlarında hatalar.
- Uyrukluk nedeniyle ayrımcı vergilendirme yapılması.
KAU Başvuru Süreci
Kimler Başvurabilir?
KAU’ya başvurabilmek için mükellefin, ÇVÖA’ya taraf olan bir devlette mukim olması gerekir. Ayrımcılığa tabi tutulan kişiler de, vatandaşı oldukları devletin yetkili makamına başvurabilir.
Başvuru Nereye Yapılır?
Türkiye’de başvurular, Gelir İdaresi Başkanlığı Avrupa Birliği ve Dış İlişkiler Daire Başkanlığı’na yapılır. Başvuru, aşağıdaki adrese yazılı olarak iletilir:
Devlet Mahallesi, Merasim Caddesi No: 9/1, 06450 Çankaya/ANKARA
Başvuru İçin Gerekli Belgeler
Başvuruların bir dilekçe ile yapılması gerekmektedir. Dilekçede şu bilgiler yer almalıdır:
- Başvuru sahibinin adı, adresi, vergi kimlik numarası, irtibat bilgileri.
- ÇVÖA’ya aykırı olduğu düşünülen işlemin detayları ve ilgili vergi dönemleri.
- ÇVÖA’nın ihlal edildiği düşünülen maddesi ve destekleyici belgeler.
- Daha önce yapılan idari başvurular (uzlaşma, özelge vb.) varsa, ilgili belgeler.
Başvuru Süresi
Başvuru süresi genellikle, ihlal edilen işlemden ilk haberdar olunduğu tarihten itibaren 3 yıl olarak belirlenmiştir. Bu süre, ilgili ÇVÖA’da belirtilen hükümlere göre değişebilir.
Başvuru Ücreti
Türkiye’de KAU başvurularından herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
KAU Sürecinin İşleyişi
- Başvurunun İncelenmesi: Başvurunun, ilgili ÇVÖA’ya uygunluğu ve yetkili makama yapılıp yapılmadığı değerlendirilir.
- Yetkili Makamlar Arasında Görüşme: Türkiye’nin vergi makamları, diğer devletin yetkili makamıyla yazılı veya yüz yüze görüşmeler yapar.
- Sonuç Bildirimi: Yetkili makamların vardığı mutabakat mükellefe bildirilir. Mükellef, sonucu kabul ederse işlem tamamlanır. Kabul etmezse, ulusal çözüm yollarına başvurabilir.
KAU ve Ulusal Çözüm Yolları
Dava Açma Hakkı
KAU başvurusu yapılması, mükellefin vergi mahkemesine dava açmasına engel değildir. Ancak, dava süreci KAU sonuçlanana kadar durabilir. KAU sonucunda mükellef lehine bir karar çıkarsa, dava gereksiz hale gelir.
Uzlaşma ve KAU
KAU başvurusu uzlaşma talebine engel değildir. Ancak, mükellef uzlaşma talebinde bulunursa KAU başvurusu düşebilir. Uzlaşma gerçekleşirse KAU başvurusunda bulunulamaz.
Sonuç ve Öneriler
KAU, mükelleflerin uluslararası vergilendirme sorunlarına çözüm bulabilmesi için önemli bir mekanizmadır. Mükellefler, KAU’ya başvururken:
- ÇVÖA hükümlerini ve başvuru süresini dikkatle incelemeli.
- Gerekli belgeleri eksiksiz hazırlamalı.
- Süreç boyunca yetkili makamlardan bilgi talep etmeli.
Bu rehber, mükelleflerin doğru adımları atmasına yardımcı olmak için hazırlanmıştır. Daha fazla bilgi için Gelir İdaresi Başkanlığı ile iletişime geçilebilir.
