654 Karşılık Giderleri Hesabı: İşletmenin aktifinde yer alan değerlerle ilgili olarak ayrılan karşılıkların gider olarak yazıldığı hesaptır.

654 Karşılık Giderleri Hesabının İşleyişi: Bu giderler ortaya çıktığında hesabın borcuna kayıt yapılır. Dönem sonunda 690 Dönem Karı veya Zarar Hesabına devredilerek bu gider hesabı kapatılır.

Örnek: İşletme 31.12.2008 tarihinde 5.000 TL tutarında bir alacak senedini ödenmediği için protesto ettirmiş ve bu senedi şüpheli hale getirmiştir. Bu alacağın tamamı için karşılık ayrılmıştır.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gider hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

653 Komisyon Giderleri Hesabı: İşletmenin diğer olağan faaliyetleriyle ilgili olarak yani esas faaliyeti dışında kalan faaliyetleri ile ilgili olarak acenta, temsilci ve benzeri işletmelere ödediği komisyon giderlerinin izlendiği hesaptır.

653 Komisyon Giderleri Hesabının İşleyişi: Bu giderler ortaya çıktığında hesabın borcuna kayıt yapılır. Dönem sonunda 690 Dönem Karı veya Zarar Hesabına devredilerek bu gider hesabı kapatılır.

Örnek: İşletmenin bir taşıt alabilmek için bir otomobil acentasına 1.000 TL komisyonu peşin olarak ödemiştir.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gider hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabı: Diğer faaliyetlerden olağan gelir ve kârlar hesap grubundaki hesapların kapsamına girmeyen, işletmenin esas faaliyeti dışında fakat olağan sayılan faaliyetlerle ilgili olarak ortaya çıkan gelir ve kârların izlendiği hesaptır.

649 Diğer Olağan Gelir ve Karlar Hesabının İşleyişi: Ortaya çıkan diğer gelir ve karlar bu hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletme aktifinde kayıtlı bir binayı 10.05.2009 tarihinde 15.000 TL tutarına 6 aylığına kiraya veriyor. Kirayı peşin olarak alıyor. KDV %18 hariç.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gelir hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

648 Enflasyon Düzeltme Karları Hesabı: Enflasyon nedeni ile ortaya çıkan gelirlerin izlendiği hesaptır.

648 Enflasyon Düzeltme Karları Hesabının İşleyişi: Enflasyon düzeltme karları ortaya çıktığında hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabı: Borç senetleri reeskont faizleri ile önceki dönemde kaydedilen alacak senetleri reeskontunun yeni dönemin başındaki iptallerinden oluşan gelirlerin izlendiği hesaptır.

647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabının İşleyişi: Ortaya çıkan reeskont faiz gelirleri bu hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletme 1 Ekim 2008 tarihinde 15.000 TL tutarındaki malı 17.000 TL ye 4 ay vadeli senet ile satıyor, kdv tutarını peşin alıyor. KDV % 10 hariç.

Senetlerin nominal değerinin tamamı 600 Yurt İçi Satışlar Hesabına yazılarak gelir kaydedilmiştir. Senet 4 aylık vadeli olduğundan aylık faizi 500 TL olur. Fakat vadeye göre 3 aylık kısmı 2008 yılına ait, 1 aylık kısmı 2009 yılına aittir. Buradaki 2009 yılına ait olan 500 TL nin 2008 yılı gelirlerinden çıkartılıp 2009 yılına aktarılması gerekir. İşte bu işleme reeskont işlemi denir.

31.12.2008 tarihindeki envanter kaydı:

Böylece 500 TL yi 2008 yılı karından düşürmüş oluyoruz.

01.01.2009 tarihinde 122 Alacak Senetleri Reeskontu hesabında yer alan 500 TL, 647 Reeskont Faiz Gelirleri Hesabına devredilerek kapatılır. 500 TL de 2009 yılında gelir olarak kaydedilmiş olur.

646 Kambiyo Karları Hesabı: Yabancı paralı işlemlerle ilgili olarak ortaya çıkan kur farkı, yabancı para satışlardaki karlar gibi gelir tutarları bu hesapta izlenir.

646 Kambiyo Karları Hesabının İşleyişi: Kambiyo karları ortaya çıktığında hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletme 01.06.2009 tarihinde 500 $ tutarında mal satıyor. KDV %18 hariç (Döviz kuru 1 $ = 1,50 TL). 10.06.2009 tarihinde 500 $ Türk Parasına çevriliyor (Döviz kuru 1 $ = 1,60 TL).

500 $ x %18 = 90 $ KDV
*500 x 1,50 = 750 TL
*90 x 1,50 = 135 TL

*590 $ x 1,60 = 944 TL
*944 – 885 = 59 TL Kambiyo karları

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gelir hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

645 Menkul Kıymet Satış Karları Hesabı: Menkul kıymetlerin satışında, satış tutarı alış tutarından fazla ise yani kar ortaya çıkar ise bu kar bı hesapta izlenir.

645 Menkul Kıymet Satış Karları Hesabının İşleyişi: Menkul kıymetlerin satışından ortaya çıkan kar tutarları bu hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletme tanesi 20 TL den 500 adet hisse senedini peşin olarak satın alıyor. Daha sonra hisse senetlerinin hepsini tanesi 22 TL den peşin olarak satıyor.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gelir hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabı: Aktifle ilgili olarak daha önceden ayrılan karşılıklardan iptal edilen tutarlar bu hesapta izlenir.

644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabının İşleyişi: Ayrılan karşılıklardan değersiz hale gelenler hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletme 31.12.2008 tarihinde 6.000 TL tutarında bir alacak senedini ödenmediği için protesto ettirmiş ve bu senedi şüpheli hale getirmiştir. Bu alacağın tamamı için karşılık ayrılmıştır. 30.01.2009 tarihinde şüpheli hale getirilen senet ödenmiştir.

Böylece bu alacak 644 Konusu Kalmayan Karşılıklar Hesabınada yazılarak gelir olarak kaydedilmiştir, ve işletmenin gelir tablosunda yer alacaktır. Bu sayede 654 Hesabı ve 644 Hesabı birbirine dengeleyerek gider veya gelir olmayacaktır.

643 Komisyon Gelirleri Hesabı: Tahakkuk eden komisyon gelirlerinin izlendiği hesaptır.

643 Komisyon Gelirleri Hesabının İşleyişi: Komisyon gelirleri ortaya çıktığında tahakkuk ettirilerek bu hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletmenin faaliyet konusu dışında bir işlem yapmış ve işlemden 5.000 TL komisyonu peşin olarak salmıştır.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gelir hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

642 Faiz Gelirleri Hesabı: Her türlü kısa ve uzun vadeli mali yatırımlardan sağlanan faiz gelirlerinin izlendiği hesaptır.

642 Faiz Gelirleri Hesabının İşleyişi: Faiz gelirleri ortaya çıktığında tahakkuk ettirilerek bu hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletmenin bankadaki parasına 3.500 TL faiz tahakkuk ettirildiği ve bu paranın işletmenin bankadaki hesabına yatırıldığı hesap özetinde belirlenmiştir.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gelir hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

641 Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri Hesabı: İşletmenin bağlı ortaklıklarından elde ettikleri temettü gelirlerinin izlendiği hesaptır.

641 Bağlı Ortaklıklardan Temettü Gelirleri Hesabının İşleyişi: Temettüler ortaya çıktığında bu hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletmenin bağlı ortağı olan bir şirketin 2008 yılı kar payının 8.000 TL olduğu ve bunun banka hesabına yatırıldığı belirtiliyor.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gelir hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

640 İştiraklerden Temettü Gelirleri Hesabı: İşletmelerin sermayelerine katıldıkları iştiraklerden elde ettikleri temettü gelirlerinin izlendiği hesaptır.

640 İştiraklerden Temettü Gelirleri Hesabının İşleyişi: Temettüler, ortakların kar payları genel kurul tarafından onaylandığında tahakkuk ettirilerek bu hesabın alacağına kaydedilir. Dönem sonunda bu hesap 690 Dönem Kar veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletmenin iştiraki olan bir şirketin 2008 yılı kar payının 50.000 TL olduğu ve bunun banka hesabına yatırıldığı belirtiliyor.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gelir hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

632 Genel Yönetim Giderleri Hesabı: İşletmenin genel yönetim fonksiyonu ile ilgili olarak yapılan ve üretimle ya da satılan mal maliyeti ile doğrudan ilişkisi kurulamayan endirekt malzeme, endirekt işçilik, personel giderleri, dışardan sağlanan fayda ve hizmetler, çeşitli giderler, vergi resim ve harçlar, amortisman giderlerinden oluşan tutarlar bu hesapta izlenir.

632 Genel Yönetim Giderleri Hesabının İşleyişi: Bu giderler dönem boyunca maliyet hesabı olan 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabında izlenir. Dönem sonunda 7/A seçeneğinde 771 Genel Yönetim Giderleri Yansıtma Hesabı, 7/B seçeneğinde 798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabı alacağı ile bu hesapların borcuna devredilir. En son yansıtma hesaplarıda 632 Genel Yönetim Giderleri Hesabına devredilerek kapatılır. 632 Genel Yönetim Giderleri Hesabı’da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletmenin dönem sonundaki maliyet hesabı olan 770 Genel Yönetim Giderleri Hesabının kalanı 45.000 TL dir. Dönem sonu muhasebe kayıtlarını yapınız.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gider hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı: Mal ve hizmetlerin pazarlama, satış ve dağıtım faaliyetleri ile ilgili olarak yapılan endirekt malzeme, endirekt işçilik, personel giderleri, dışardan sağlanan fayda ve hizmetler, çeşitli giderler, vergi resim ve harçlar, amortismanlar ve tükenme paylarından oluşan tutarların izlendiği hesaptır.

631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabının İşleyişi: Bu giderler dönem boyunca maliyet hesabı olan 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabında izlenir. Dönem sonunda 7/A seçeneğinde 761 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Yansıtma Hesabı, 7/B seçeneğinde 798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabı alacağı ile bu hesapların borcuna devredilir. En son yansıtma hesaplarıda 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabına devredilerek kapatılır. 631 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabı’da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletmenin dönem sonundaki maliyet hesabı olan 760 Pazarlama Satış ve Dağıtım Giderleri Hesabının kalanı 13.000 TL dir. Dönem sonu muhasebe kayıtlarını yapınız.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gider hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.

630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı: Üretim maliyetinin düşürülmesi, satışların artırılması ve yeni üretim biçim ve teknolojilerin işletmede uygulanması amacıyla yapılan giderlerden aktifleştirilmeyen araştırma ve geliştirme giderleri ile aktifleştirilmiş olanlardan bu döneme isabet eden itfa payları bu hesapta izlenir.

630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabının İşleyişi: Bu giderler dönem boyunca maliyet hesabı olan 750 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabında izlenir. Dönem sonunda 7/A seçeneğinde 751 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Yansıtma Hesabı, 7/B seçeneğinde 798 Gider Çeşitleri Yansıtma Hesabı alacağı ile bu hesapların borcuna devredilir. En son yansıtma hesaplarıda 630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabına devredilerek kapatılır. 630 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabı’da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına aktarılarak kapatılır.

Örnek: İşletmenin dönem sonundaki maliyet hesabı olan 750 Araştırma ve Geliştirme Giderleri Hesabının kalanı 22.000 TL dir. Dönem sonu muhasebe kayıtlarını yapınız.

Gelir tablosundan sonra bütün 6 ile başlayan hesaplar 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır. Dolayısıyla bu gider hesabı da 690 Dönem Karı veya Zararı Hesabına devredilerek kapatılır.